عامل تمیز (Clean Agents)

طبق تعریف استاندارد NFPA، در سیستم‌های اطفای حریق به مواد فرّار یا گازهایی که نارسانای جریان الکتریسیته هستند و پس از تخلیه از خود پسماند به جا نمی‌گذارند، عامل تمیز یا Clean Agent گفته می‌شود. این مواد تحت ارزیابی های مختلف از جهت خطرات احتمالی برای پرسنل و تاثیر آنها بر محیط زیست قرار می‌گیرند و در صورت دارا بودن شرایط، لیست آنها در NFPA 2001 ذکر می‌شود. این لیست در جدول پایین آورده شده است. لازم به ذکر است که گاز CO2 به جهت نداشتن پسماند و نارسانا بودن، در تعریف عامل تمیز قرار می‌گیرد ولی به دلیل سمی بودن و خطرات مرتبط با آن در محدوده کاری استاندارد NFPA 2001 قرار نمی‌گیرد. برای اطلاعات بیشتر در خصوص سیستم‌های اطفای حریق CO2 به این صفحه مراجعه نمایید.

در استاندارد NFPA 2001 لیست Clean agentهای مورد تایید در جدول 1.1.1 (ویرایش 2022) آورده شده است. این مواد در حالت کلی به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:

1. هالوکربن‌ها (Halocarbon)
2. گازهای بی اثر (IG)

در اصل، سیستم‌های اطفای حریق Clean agent در پاسخ به مقررات منع استفاده از هالون 130۱ (Halon 1301) بر طبق پروتکل  مونترال، و به عنوان جایگزین آن توسعه پیدا کردند.

از پر استفاده ترین هالوکربن‌ها می‌توان به HFC-227ea (با نام تجاری FM-200)  و FK-5-1-12 (با نام تجاری Novec 1230) اشاره کرد.

سیستم‌های اطفای حریق IG (گازهای بی‌اثر) عمدتاً از نیتروژن (N₂)، آرگون (Ar) یا ترکیبی از این گازها تشکیل می‌شود که عبارتند از:

• IG-55 (50 درصد نیتروژن – 50 درصد آرگون)
• IG-01 (آرگون)
• IG-100 (نیتروژن)
• IG-541 (52 درصد نیتروژن – 40 درصد آرگون – 8 درصد دی‌اکسید کربن)