استفاده از پودر خشک شیمیایی (Dry chemical powder) بیشتر در کپسول‌های خاموش کننده دستی متداول است، ولی از سیستم اطفای حریق پودر نیز به صورت اتوماتیک برای حفاظت از انواع آتشسوزی‌ها استفاده می‌شود.
پودر خشک شیمیایی ماده‌ای جامد (معمولاً بر پایه سدیم بی‌کربنات و پتاسیم یا مونو-آمونیوم فسفات) است که به شکل ذرات بسیار ریز درآمده است، به طوری که هنگام حرکت در لوله‌کشی و تخلیه در ناحیه حریق، از خود رفتاری سیال مانند نشان می‌دهد. در این سیستم، پودر در سیلندرهای تحت فشار نگهداری می‌شود. در زمان وقوع آتشسوزی، این ماده با کمک فشار خارجی تولید شده توسط گاز نیتروژن، داخل شبکه لوله‌کشی به حرکت درآمده و از طریق نازل‌های مخصوص روی ناحیه آتشسوزی تخلیه می‌شود.
پودرهای شیمیایی انواع مختلفی دارند که معمولاً بر پایه سدیم بی‌کربنات و پتاسیم یا مونو-آمونیوم فسفات ساخته می‌شوند. ویژگی‌های متفاوت انواع پودرها سبب می‌شود که برخی پودرها در بعضی شرایط مؤثرتر عمل کنند. برای مثال، در حالت کلی استفاده از پودرهای بر پایه پتاسیم برای حفاظت از حریق کلاس A توصیه نمی‌شود همچنین، برخی از انواع پودرها برای محافظت در برابر حریق ناشی از فلزات فعال (کلاس D) توسط سازندگان مختلف ساخته شده و به تایید رسیده است. پودرهای شیمیایی بااثرگذاری بر شعله توسط سازوکارهای شیمایی (اختلال در واکنش‌های زنجیره‌ای) منجر به خاموش شدن آتش می‌شوند.
سیستم‌های اطفای حریق خودکار پودر (بر خلاف خاموش‌کننده‌های پودر دستی که بر اساس استاندارد NFPA 10 مورد استفاده قرار می‌گیرند) بر اساس استاندارد NFPA 17 یا BS EN 12416 طراحی و نصب می‌شوند.
تجهیزات سیستم اطفای حریق پودر
در حالت کلی، هر سیستم اتوماتیک اطفای حریق پودر، شامل تجهیزات زیر است:
- سیلندرها و تجهیزات نگهداری پودر شامل مجموعه سیلندرهای نگهداری پودر، پودر ABC (یا دیگر انواع پودر، بسته به نوع حریق)، شیر تخلیه، اهرم تخلیه دستی، شیر برقی و دیگر تجهیزات مرتبط با آن می‌شود.
- اجزای لوله‌کشی و توزیع پودر شامل لوله و اتصالات، ساپورت لوله‌کشی، نازل های تخلیه و دیگر اقلام و تجهیزاتی است که وظیفه انتقال پودر از سیلندر به ناحیه تحت حفاظت بر عهده دارد.
- پانل کنترلی که وظیفه نظارت بر فعال کننده‌‌های الکتریکی (Electrical Actuator)، دتکتورها، تجهیزات هشداردهنده، فشار سیلندر و غیره را بر عهده دارد. تمام وسایل برقی و الکترونیکی برای عملکرد خود باید به کنترل پنل متصل شوند.
- تجهیزات کاشف حریق و هشداردهنده ها که شامل تجهیزات کاشف حریق و تجهیزات هشداردهنده صوتی و بصری می‌شوند.
- سایر تجهیزات مورد نیاز از جمله فشارسنج، سوئیچ فشار، شیر ونت، شیر یک‌طرفه، شیلنگ‌ها و دیگر اقلام و تجهیزاتی که برای نصب صحیح و کامل سیستم اطفای حریق پودر مورد نیاز خواهد بود.
نکات مهم درباره استفاده از سیستم‌های اطفای حریق پودر خشک شیمیایی
از سیستم‌های اطفای حریق پودر خشک بیشتر برای حفاظت از حریق ناشی از مایعات و گازهای قابل اشتعال و قابل احتراق، و دیگر انواع آتشسوزی‌های سطحی (Surface fire) استفاده می‌شود. در دیگر موارد، مثل جامدات سوختنی، حریق درون-سوز (deep-seated fire) و موارد خاص دیگر باید به نوع پودر انتخابی دقت شود.
همچنین باید توجه شود که پودر تخلیه شده پس از اتمام عملیات اطفای حریق نیاز به پاکسازی دارد و این عامل می‌تواند موجب آسیب رساندن و خرابی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی حساس شود. علاوه بر آن، برخی از پودرها ممکن است در برابر فلزاتی چون آهن و آلومینیوم واکنش شیمیایی دهند و خاصیت خورندگی دارند. از این رو، قبل از انتخاب و استفاده از این سیستم برای حفاظت از تجهیزات با حساسیت بالا باید ارزیابی‌های دقیق انجام شود و پس از تخلیه باید نسبت به تمیزکاری کامل محیط و تجهیزات اقدام کرد.
تخلیه مقدار زیاد پودر در محیط بسته می‌تواند برای سلامتی انسان خطراتی در بر داشته باشد و علاوه بر آن، این کار باعث کاهش میدان دید نیز می‌شود. بنابراین قبل از فعال شدن سیستم اتوماتیک پودر باید نسبت به تخلیه ناحیه اقدام شود.